Αγωγή Υγείας και Σχολείο
Η Αγωγή Υγείας ,σύμφωνα με το Συμβούλιο της Ευρώπης, είναι μια διαδικασία που στηρίζεται σε επιστημονικές αρχές και χρησιμοποιεί προγραμματισμένες ευκαιρίες μάθησης που δίνουν την ευκαιρία στους ανθρώπους όταν λειτουργούν ως άτομα ή ως σύνολο, να αποφασίζουν και να ενεργούν συνειδητά για θέματα που επηρεάζουν την υγεία τους.
Σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας η υγεία είναι τρισδιάστατη έννοια και ορίζεται ως η κατάσταση της πλήρους σωματικής ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας και όχι μόνο η απουσία νόσου ή αναπηρίας, Το
σχολείο σε συνεργασία με την οικογένεια, μπορεί να προάγει τη σωστή αντίληψη περί υγείας και φροντίδας εαυτού και να συμβάλει στην πρόληψη και βελτίωση της ποιότητας ζωής των ανθρώπων. Η Αγωγή Υγείας εφαρμόστηκε πιλοτικά το 1995 σε 13 νομούς και θεσμοθετήθηκε το 1996 σε όλες τις Διευθύνσεις Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και το 2001 εφαρμόστηκε και στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση. Η Αγωγή Υγείας συνδέεται με την εφαρμογή προγραμμάτων που δίνουν τη δυνατότητα στους μαθητές μέσα από μεθόδους ενεργητικής και βιωματικής μάθησης, να χτίσουν στάσεις και αξίες ζωής ,να ολοκληρώσουν την προσωπικότητά τους και να γίνουν υπεύθυνοι και ευαισθητοποιημένοι ενεργοί πολίτες. H Aγωγή Υγείας επίσης συνδέεται με τη ζωή του σχολείου καθημερινά αφού προάγει την υγεία σε όλα τα επίπεδα ξεκινώντας από την υγιεινή και ασφάλεια των σχολικών κτιρίων, την αισθητική των εσωτερικών και εξωτερικών χώρων του σχολείου, την εφαρμογή καινοτόμων δράσεων και κυρίως εστιάζει στις καλές διαπροσωπικές σχέσεις όχι μόνο ανάμεσα στους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές αλλά ανάμεσα σε όλα τα μέλη της εκπαιδευτικής κοινότητας. Οι καλές διαπροσωπικές σχέσεις δημιουργούν το υπόβαθρο επάνω στο οποίο ορίζουμε το πλαίσιο και θέτουμε τα όρια για την καλή λειτουργία του σχολείου και συντελούν στη δημιουργία ενός θετικού κλίματος που προάγει τη μάθηση και αυξάνει τη σχολική επίδοση.
Γνωρίζουμε ότι οι μαθητές μας βιώνουν έντονες ψυχοσωματικές αλλαγές διανύοντας την εφηβεία, μια δύσκολη περίοδο που κατά τον Jamais ορίζεται ως οργάνωση της μετάβασης στην ενήλικη ζωή. Λόγωτης αμφιθυμίας των εφήβων άλλοτε φροντίζουν υπερβολικά τον εαυτό τους και άλλοτε τον παραμελούν. Η ικανότητα του παιδιού να φροντίζει τον εαυτό του κατακτάται σταδιακά και επηρεάζεται όχι μόνο από τη γνώση αλλά από κοινωνικούς και συναισθηματικούς παράγοντες. Οι διάφορες θεματικές ενότητες της Αγωγής Υγείας, όπως το αλκοόλ, το κάπνισμα, η χρήση ουσιών, η σεξουαλική αγωγή, η διατροφή και η στοματική υγεία προϋποθέτουν την επιστημονική γνώση με σύγχρονες παιδαγωγικές μεθόδους και προσαρμοσμένη στο ηλικιακό επίπεδο
των μαθητών και την ενίσχυση της ικανότητας του ατόμου να κατανοεί τη δυσκολία της εφαρμογής στην πράξη Το σχολείο προαγωγής της υγείας οφείλει να προσφέρει την ευκαιρία σε όλους τους μαθητές να αναπτύξουν το σωματικό, ψυχικό και κοινωνικό τους δυναμικό και να ενισχύσουν την αυτοεκτίμησή τους και τη δημιουργικότητά τους και να μάθουν να φροντίζουν συνολικά τον εαυτό τους
Στόχοι της Αγωγής Υγείας είναι οι εξής:
Ø Η κατανόηση της σημασίας της καλής υγείας από τους μαθητές και των παραγόντων που την επηρεάζουν.
Ø Η πρόληψη στη δύσκολη περίοδο της εφηβείας, προτού αποκτήσουν αρνητικές συνήθειες για την υγεία τους, επειδή είναι μια περίοδος που το πνεύμα τους είναι ακόμη δεκτικό σε μηνύματα.( πρωτογενής πρόληψη)
Ø Η ανάπτυξη ατομικών και κοινωνικών δεξιοτήτων που συντελούν στην ολοκλήρωση της προσωπικότητάς τους.
Οι μαθητές συμμετέχουν εθελοντικά σε ομάδες-ομαδοσυνεργατική μάθηση- ,όπου δημιουργείται κλίμα εμπιστοσύνης και αποδοχής και ενθαρρύνονται να εξωτερικεύουν τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους. Εφαρμόζουμε κυρίως μεθόδους ενεργητικής και βιωματικής μάθησης ,έτσι ο μαθητής παύει να είναι ο παθητικός αποδέκτης γνώσεων ,συμμετέχει ενεργητικά γίνεται ερευνητής .Επίσης ο ρόλος του εκπαιδευτικού παύει να είναι δασκαλοκεντρικός
Ο εκπαιδευτικός συντονίζει την ομάδα, αφουγκράζεται τις ανάγκες των μαθητών, γίνεται κι εκείνος ερευνητής, φίλος, συμβουλάτορας και συνοδοιπόρος στα μονοπάτια της γνώσης.
Πορεία υλοποίησης προγράμματος Αγωγής Υγείας.
Ø Γνωριμία συμμετεχόντων ( παιγνίδια γνωριμίας-ιστορία του ονόματος)
Ø Επιλογή θέματος
Ø Ορισμός στόχων-Συμβόλαιο
Ø Διασαφήνιση εννοιών
Ø Εκτίμηση της κατάστασης-σύνταξη ερωτηματολογίου
Ø Μεθοδολογία
Ø Ρεαλιστικός προγραμματισμός
Ø Οι μαθητές εξασκούνται να κρατούν σημειώσεις-Τήρηση φακέλου
Ø Εφαρμογή ποικιλίας μεθόδων
Ø Χρήση εποπτικού υλικού-Συζήτηση
Ø Αξιολόγηση του προγράμματος από τον εκπαιδευτικό-Συμπλήρωση φύλλου αξιολόγησης από το μαθητή
Ø Παρουσίαση
Σκοποί-Στόχοι-Μέθοδοι
Σκοπός είναι κάτι γενικότερο που συνήθως θέλουμε να επιτύχουμε μακροπρόθεσμα .Για να επιτύχουμε τους σκοπούς μας ορίζουμε επιμέρους στόχους. Χρησιμοποιούμε τρεις βασικές μεθόδους: παθητικές, ενεργητικές
βιωματικές. Στις παθητικές δεν απαιτείται συμμετοχή των μαθητών π.χ διάλεξη. Οι ενεργητικές προϋποθέτουν ένα βαθμό συμμετοχής και είναι πιο αποτελεσματικές .Αυτές είναι συνεντεύξεις, ερωτηματολόγια, έρευνα, εκπαιδευτικές επισκέψεις. Οι βιωματικές. Σε αυτές απευθυνόμαστε στο συναίσθημα και καλούμε τον μαθητή να αναπαραστήσει καταστάσεις, να εκφράσει συναισθήματα, να αναπτύξει δεξιότητες επικοινωνίας να εξασκηθεί στη λήψη αποφάσεων ,να μάθει να αντιστέκεται και να ενισχύσει την αυτοεκτίμησή του Τα αποτελέσματα των βιωματικών μεθόδων είναι τα καλύτερα. Χτίζουν στάσεις και αξίες που διαρκούν.
Μέθοδοι-Τεχνικές
Ø Μέθοδος σχεδίου δράσης (project)
Ø Kαταιγισμός ιδεών (brainstorming)
Ø Συνέντευξη
Ø Σύνταξη ερωτηματολογίων
Ø Παιγνίδια ρόλων (role playing)-Δραματοποίηση
Ø Ζωγραφική-κολλάζ
Τα οφέλη που προκύπτουν από την υλοποίηση προγραμμάτων Αγωγής Υγείας όπου γίνεται σύζευξη γνώσης και βιώματος είναι τα εξής:
Ø Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των μαθητών σε θέματα υγείας.
Ø Ενίσχυση της αυτοεκτίμησης
Ø Ανάπτυξη κριτικής σκέψης.
Ø Άσκηση στην ικανότητα λήψης απόφασης για θέματα που αφορούν την υγεία τους
Ø Ανάπτυξη δεξιοτήτων διαχείρισης καταστάσεων
Ø Υιοθέτηση υγιών στάσεων και συμπεριφορών
Ø Βελτίωση σχέσεων εκπαιδευτικών και μαθητών
Ø Υψηλότερα επίπεδα μάθησης
Σύμφωνα με την πυραμίδα της μάθησης όταν ακούς μια διάλεξη εμπεδώνεις ένα 5%,με την οπτικοακουστική ένα 20%,ενώ με τη βιωματική 90%.Ο Κομφούκιος έλεγε ; «Ι hear and forget, I see and remember I do and understand”
Η Αγωγή Υγείας ,σύμφωνα με το Συμβούλιο της Ευρώπης, είναι μια διαδικασία που στηρίζεται σε επιστημονικές αρχές και χρησιμοποιεί προγραμματισμένες ευκαιρίες μάθησης που δίνουν την ευκαιρία στους ανθρώπους όταν λειτουργούν ως άτομα ή ως σύνολο, να αποφασίζουν και να ενεργούν συνειδητά για θέματα που επηρεάζουν την υγεία τους.
Σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας η υγεία είναι τρισδιάστατη έννοια και ορίζεται ως η κατάσταση της πλήρους σωματικής ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας και όχι μόνο η απουσία νόσου ή αναπηρίας, Το
σχολείο σε συνεργασία με την οικογένεια, μπορεί να προάγει τη σωστή αντίληψη περί υγείας και φροντίδας εαυτού και να συμβάλει στην πρόληψη και βελτίωση της ποιότητας ζωής των ανθρώπων. Η Αγωγή Υγείας εφαρμόστηκε πιλοτικά το 1995 σε 13 νομούς και θεσμοθετήθηκε το 1996 σε όλες τις Διευθύνσεις Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και το 2001 εφαρμόστηκε και στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση. Η Αγωγή Υγείας συνδέεται με την εφαρμογή προγραμμάτων που δίνουν τη δυνατότητα στους μαθητές μέσα από μεθόδους ενεργητικής και βιωματικής μάθησης, να χτίσουν στάσεις και αξίες ζωής ,να ολοκληρώσουν την προσωπικότητά τους και να γίνουν υπεύθυνοι και ευαισθητοποιημένοι ενεργοί πολίτες. H Aγωγή Υγείας επίσης συνδέεται με τη ζωή του σχολείου καθημερινά αφού προάγει την υγεία σε όλα τα επίπεδα ξεκινώντας από την υγιεινή και ασφάλεια των σχολικών κτιρίων, την αισθητική των εσωτερικών και εξωτερικών χώρων του σχολείου, την εφαρμογή καινοτόμων δράσεων και κυρίως εστιάζει στις καλές διαπροσωπικές σχέσεις όχι μόνο ανάμεσα στους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές αλλά ανάμεσα σε όλα τα μέλη της εκπαιδευτικής κοινότητας. Οι καλές διαπροσωπικές σχέσεις δημιουργούν το υπόβαθρο επάνω στο οποίο ορίζουμε το πλαίσιο και θέτουμε τα όρια για την καλή λειτουργία του σχολείου και συντελούν στη δημιουργία ενός θετικού κλίματος που προάγει τη μάθηση και αυξάνει τη σχολική επίδοση.
Γνωρίζουμε ότι οι μαθητές μας βιώνουν έντονες ψυχοσωματικές αλλαγές διανύοντας την εφηβεία, μια δύσκολη περίοδο που κατά τον Jamais ορίζεται ως οργάνωση της μετάβασης στην ενήλικη ζωή. Λόγωτης αμφιθυμίας των εφήβων άλλοτε φροντίζουν υπερβολικά τον εαυτό τους και άλλοτε τον παραμελούν. Η ικανότητα του παιδιού να φροντίζει τον εαυτό του κατακτάται σταδιακά και επηρεάζεται όχι μόνο από τη γνώση αλλά από κοινωνικούς και συναισθηματικούς παράγοντες. Οι διάφορες θεματικές ενότητες της Αγωγής Υγείας, όπως το αλκοόλ, το κάπνισμα, η χρήση ουσιών, η σεξουαλική αγωγή, η διατροφή και η στοματική υγεία προϋποθέτουν την επιστημονική γνώση με σύγχρονες παιδαγωγικές μεθόδους και προσαρμοσμένη στο ηλικιακό επίπεδο
των μαθητών και την ενίσχυση της ικανότητας του ατόμου να κατανοεί τη δυσκολία της εφαρμογής στην πράξη Το σχολείο προαγωγής της υγείας οφείλει να προσφέρει την ευκαιρία σε όλους τους μαθητές να αναπτύξουν το σωματικό, ψυχικό και κοινωνικό τους δυναμικό και να ενισχύσουν την αυτοεκτίμησή τους και τη δημιουργικότητά τους και να μάθουν να φροντίζουν συνολικά τον εαυτό τους
Στόχοι της Αγωγής Υγείας είναι οι εξής:
Ø Η κατανόηση της σημασίας της καλής υγείας από τους μαθητές και των παραγόντων που την επηρεάζουν.
Ø Η πρόληψη στη δύσκολη περίοδο της εφηβείας, προτού αποκτήσουν αρνητικές συνήθειες για την υγεία τους, επειδή είναι μια περίοδος που το πνεύμα τους είναι ακόμη δεκτικό σε μηνύματα.( πρωτογενής πρόληψη)
Ø Η ανάπτυξη ατομικών και κοινωνικών δεξιοτήτων που συντελούν στην ολοκλήρωση της προσωπικότητάς τους.
Οι μαθητές συμμετέχουν εθελοντικά σε ομάδες-ομαδοσυνεργατική μάθηση- ,όπου δημιουργείται κλίμα εμπιστοσύνης και αποδοχής και ενθαρρύνονται να εξωτερικεύουν τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους. Εφαρμόζουμε κυρίως μεθόδους ενεργητικής και βιωματικής μάθησης ,έτσι ο μαθητής παύει να είναι ο παθητικός αποδέκτης γνώσεων ,συμμετέχει ενεργητικά γίνεται ερευνητής .Επίσης ο ρόλος του εκπαιδευτικού παύει να είναι δασκαλοκεντρικός
Ο εκπαιδευτικός συντονίζει την ομάδα, αφουγκράζεται τις ανάγκες των μαθητών, γίνεται κι εκείνος ερευνητής, φίλος, συμβουλάτορας και συνοδοιπόρος στα μονοπάτια της γνώσης.
Πορεία υλοποίησης προγράμματος Αγωγής Υγείας.
Ø Γνωριμία συμμετεχόντων ( παιγνίδια γνωριμίας-ιστορία του ονόματος)
Ø Επιλογή θέματος
Ø Ορισμός στόχων-Συμβόλαιο
Ø Διασαφήνιση εννοιών
Ø Εκτίμηση της κατάστασης-σύνταξη ερωτηματολογίου
Ø Μεθοδολογία
Ø Ρεαλιστικός προγραμματισμός
Ø Οι μαθητές εξασκούνται να κρατούν σημειώσεις-Τήρηση φακέλου
Ø Εφαρμογή ποικιλίας μεθόδων
Ø Χρήση εποπτικού υλικού-Συζήτηση
Ø Αξιολόγηση του προγράμματος από τον εκπαιδευτικό-Συμπλήρωση φύλλου αξιολόγησης από το μαθητή
Ø Παρουσίαση
Σκοποί-Στόχοι-Μέθοδοι
Σκοπός είναι κάτι γενικότερο που συνήθως θέλουμε να επιτύχουμε μακροπρόθεσμα .Για να επιτύχουμε τους σκοπούς μας ορίζουμε επιμέρους στόχους. Χρησιμοποιούμε τρεις βασικές μεθόδους: παθητικές, ενεργητικές
βιωματικές. Στις παθητικές δεν απαιτείται συμμετοχή των μαθητών π.χ διάλεξη. Οι ενεργητικές προϋποθέτουν ένα βαθμό συμμετοχής και είναι πιο αποτελεσματικές .Αυτές είναι συνεντεύξεις, ερωτηματολόγια, έρευνα, εκπαιδευτικές επισκέψεις. Οι βιωματικές. Σε αυτές απευθυνόμαστε στο συναίσθημα και καλούμε τον μαθητή να αναπαραστήσει καταστάσεις, να εκφράσει συναισθήματα, να αναπτύξει δεξιότητες επικοινωνίας να εξασκηθεί στη λήψη αποφάσεων ,να μάθει να αντιστέκεται και να ενισχύσει την αυτοεκτίμησή του Τα αποτελέσματα των βιωματικών μεθόδων είναι τα καλύτερα. Χτίζουν στάσεις και αξίες που διαρκούν.
Μέθοδοι-Τεχνικές
Ø Μέθοδος σχεδίου δράσης (project)
Ø Kαταιγισμός ιδεών (brainstorming)
Ø Συνέντευξη
Ø Σύνταξη ερωτηματολογίων
Ø Παιγνίδια ρόλων (role playing)-Δραματοποίηση
Ø Ζωγραφική-κολλάζ
Τα οφέλη που προκύπτουν από την υλοποίηση προγραμμάτων Αγωγής Υγείας όπου γίνεται σύζευξη γνώσης και βιώματος είναι τα εξής:
Ø Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των μαθητών σε θέματα υγείας.
Ø Ενίσχυση της αυτοεκτίμησης
Ø Ανάπτυξη κριτικής σκέψης.
Ø Άσκηση στην ικανότητα λήψης απόφασης για θέματα που αφορούν την υγεία τους
Ø Ανάπτυξη δεξιοτήτων διαχείρισης καταστάσεων
Ø Υιοθέτηση υγιών στάσεων και συμπεριφορών
Ø Βελτίωση σχέσεων εκπαιδευτικών και μαθητών
Ø Υψηλότερα επίπεδα μάθησης
Σύμφωνα με την πυραμίδα της μάθησης όταν ακούς μια διάλεξη εμπεδώνεις ένα 5%,με την οπτικοακουστική ένα 20%,ενώ με τη βιωματική 90%.Ο Κομφούκιος έλεγε ; «Ι hear and forget, I see and remember I do and understand”
