Connecting Classrooms
4ο Γυμνάσιο Χίου
Υπεύθυνη Καθηγήτρια: Φράγκου Ευφροσύνη, PhD (ΠΕ05)
Το σχολείο εντάχθηκε επίσημα στο πρόγραμμα Connecting Classrooms του Βρετανικού Συμβουλίου Αθηνών και του προγράμματος Εκπαίδευσης Αλλοδαπών και Παλιννοστούντων Μαθητών του Παιδαγωγικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, σε συνεργασία με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκη,ς στα μέσα της σχολικής χρονιάς 2010-2011. Η συμμετοχή αυτή εγκρίθηκε από το Υπουργείο Παιδείας Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων καθώς και από τη ΔΔΕ Χίου. Η επίσημη ένταξή μας στα πολιτιστικά προγράμματα της ΔΔΕ Χίου πραγματοποιήθηκε, κατόπιν πρόσκλησης για συμμετοχή και σχετικής έγκρισης από την υπηρεσία, στις αρχές του σχολικού έτους 2011-2012.
Τα κριτήρια επιλογής της σχολικής μονάδας στο πρόγραμμα Connecting Classrooms ήταν τα εξής: τα εμπλεκόμενα σχολεία θα έπρεπε να έχουν αποδεδειγμένη συμμετοχή σε καινοτόμες δράσεις, να παρουσιάζουν διαπολιτισμικό προφίλ μαθητών, οι μαθητές τους να έχουν αποδεδειγμένα ένα καλό επίπεδο στην αγγλική γλώσσα (τη γλώσσα εργασίας του προγράμματος), και να υπάρχει καθηγητής ή καθηγήτρια με εξαιρετικά μεγάλη ευχέρεια στην αγγλική που να καθοδηγεί τους μαθητές και να συνδράμει στις εργασίες τους.
Το σχολείο μας πληρούσε όλες τις προϋποθέσεις συμμετοχής και γι’ αυτό το λόγο η επιλογή του έγινε άμεσα από τους αρμόδιους διοργανωτές και επιστημονικούς φορείς, με την ενθάρρυνση του Διευθυντή της σχολικής μονάδας και με ομόφωνη απόφαση του Συλλόγου καθηγητών του 4ου Γυμνασίου Χίου. Η συμμετοχή στο πρόγραμμα ταίριαζε δε απόλυτα με το καινούργιο εκπαιδευτικό πρόγραμμα που εφαρμόστηκε στο σχολείο μας κατά το σχολικό έτος 2011-2012, από τη στιγμή που το 4ο Γυμνάσιο Χίου χαρακτηρίστηκε ως «Νέο Σχολείο», το μοναδικό Γυμνάσιο στην περιφέρεια Χίου που επελέγη από το ΥΠΔΒΜΘ για να εφαρμόσει το νέο πρόγραμμα σπουδών.
Το πρόγραμμα Connecting Classrooms περιλαμβάνει δράσεις που στοχεύουν στην επιστημονική μελέτη (σε μετααναλυτικό επίπεδο επεξεργασίας) στοιχείων που άπτονται του πολυπολιτισμικού χαρακτήρα των σχολείων μας, της διαπολιτισμικότητας, της κατανόησης και της αποδοχής του άλλου (ετερότητα), καθώς και της διερεύνησης και εφαρμογής τρόπων διδασκαλίας που να λαμβάνουν υπόψη τους τις ανάγκες ενός πολύ διαφορετικού μαθητικού πληθυσμού απ’ αυτόν που γνωρίζαμε ως τώρα. Μια τέτοια διδακτική διαδικασία οφείλει να κατανοεί τις γλωσσικές, πραγματολογικές, πολιτιστικές, πολιτισμικές, φυλετικές, θρησκευτικές και κοινωνικό-πολιτικές διαφοροποιήσεις, όπως αυτές αποτυπώνονται στη σχολική κοινότητα, και οι οποίες αντανακλούν, σε μικρότερη κλίματα, την πολυμορφία της κοινωνίας όπως διαμορφώνεται σήμερα στην Ελλάδα.
Ένας από τους βασικούς και άμεσα πραγματοποιήσιμους στόχους του προγράμματος ήταν ανάληψη ηγετικής δράσης από τα ίδια τα παιδιά. Οι μαθητές που συμμετείχαν καλούνταν να κατανοήσουν τι σημαίνει να αναλαμβάνει κανείς «ηγετική δράση», να προΐσταται των ομοίων του, να προτείνει δράσεις και ενέργειες μέσω της πειθούς και με απτά επιχειρήματα, να αναλαμβάνει την καθοδήγηση της ομάδας προς την υλοποίηση του στόχου, επωμιζόμενος ή επωμιζόμενη την ευθύνη για το τελικό προϊόν, τη χαρά και την επιβράβευση στην επιτυχία ή ακόμη και την κριτική ή τον ψόγο στην αποτυχία.
Για το λόγο αυτό τα παιδιά παρακολούθησαν ένα μοναδικό στο είδος του εκπαιδευτικό σεμινάριο που συνίστατο δράσεις και παιχνίδια ειδικά διαμορφωμένα. Μέσα από τις δραστηριότητες αυτές, οι μαθητές ανακάλυπταν τις ηγετικές τους ικανότητες και δεξιότητες, αντιλαμβάνονταν τις αδυναμίες τους ενώ ταυτόχρονα ενίσχυαν και τόνωναν τα ατού τους. Με τα νέα «όπλα» που πλέον διέθεταν, γυρνούσαν στο σχολείο τους και, σε συνεργασία με τους συμμαθητές τους, εντός και εκτός προγράμματος, καθόριζαν τους στόχους των κοινών τους δράσεων. Έμαθαν να λαμβάνουν υπόψη τους στοιχεία όπως το εφικτό, το θεμιτό, το ουσιαστικό και το έγκαιρο στην επιλογή, τον καθορισμό και εκτέλεση των δράσεων.
Ένα από τα μεγαλύτερα οφέλη της δράσης αυτής δεν είναι τα τελικά παραδοτέα, τα οποία θα είναι έτοιμα μέχρι τα μέσα Δεκεμβρίου 2012, αλλά η διαδικασία, και πιο συγκεκριμένα η θέληση για συμμετοχή σε μία «κοινή» δράση. Η κοινή δράση προϋποθέτει συλλογική δράση και όχι ατομική. Η συλλογικότητα είναι, κατά την άποψή μου και αυτή των διοργανωτών, μια από τις εγγενείς αδυναμίες στην Ελλάδα και οποιαδήποτε δράση στοχεύει σε αυτή είναι σημαντική και αξιέπαινη.
Η αγάπη των παιδιών για το πρόγραμμα ήταν συγκινητική, ο ενθουσιασμός τους μοναδικός, οι ιδέες τους πρωτότυπες και η ικανότητά τους να συνεργαστούν μεταξύ τους και με τους «εταίρους» τους από τα άλλα σχολεία υποδειγματική.
Υπεύθυνη Καθηγήτρια: Φράγκου Ευφροσύνη, PhD (ΠΕ05)
Το σχολείο εντάχθηκε επίσημα στο πρόγραμμα Connecting Classrooms του Βρετανικού Συμβουλίου Αθηνών και του προγράμματος Εκπαίδευσης Αλλοδαπών και Παλιννοστούντων Μαθητών του Παιδαγωγικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, σε συνεργασία με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκη,ς στα μέσα της σχολικής χρονιάς 2010-2011. Η συμμετοχή αυτή εγκρίθηκε από το Υπουργείο Παιδείας Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων καθώς και από τη ΔΔΕ Χίου. Η επίσημη ένταξή μας στα πολιτιστικά προγράμματα της ΔΔΕ Χίου πραγματοποιήθηκε, κατόπιν πρόσκλησης για συμμετοχή και σχετικής έγκρισης από την υπηρεσία, στις αρχές του σχολικού έτους 2011-2012.
Τα κριτήρια επιλογής της σχολικής μονάδας στο πρόγραμμα Connecting Classrooms ήταν τα εξής: τα εμπλεκόμενα σχολεία θα έπρεπε να έχουν αποδεδειγμένη συμμετοχή σε καινοτόμες δράσεις, να παρουσιάζουν διαπολιτισμικό προφίλ μαθητών, οι μαθητές τους να έχουν αποδεδειγμένα ένα καλό επίπεδο στην αγγλική γλώσσα (τη γλώσσα εργασίας του προγράμματος), και να υπάρχει καθηγητής ή καθηγήτρια με εξαιρετικά μεγάλη ευχέρεια στην αγγλική που να καθοδηγεί τους μαθητές και να συνδράμει στις εργασίες τους.
Το σχολείο μας πληρούσε όλες τις προϋποθέσεις συμμετοχής και γι’ αυτό το λόγο η επιλογή του έγινε άμεσα από τους αρμόδιους διοργανωτές και επιστημονικούς φορείς, με την ενθάρρυνση του Διευθυντή της σχολικής μονάδας και με ομόφωνη απόφαση του Συλλόγου καθηγητών του 4ου Γυμνασίου Χίου. Η συμμετοχή στο πρόγραμμα ταίριαζε δε απόλυτα με το καινούργιο εκπαιδευτικό πρόγραμμα που εφαρμόστηκε στο σχολείο μας κατά το σχολικό έτος 2011-2012, από τη στιγμή που το 4ο Γυμνάσιο Χίου χαρακτηρίστηκε ως «Νέο Σχολείο», το μοναδικό Γυμνάσιο στην περιφέρεια Χίου που επελέγη από το ΥΠΔΒΜΘ για να εφαρμόσει το νέο πρόγραμμα σπουδών.
Το πρόγραμμα Connecting Classrooms περιλαμβάνει δράσεις που στοχεύουν στην επιστημονική μελέτη (σε μετααναλυτικό επίπεδο επεξεργασίας) στοιχείων που άπτονται του πολυπολιτισμικού χαρακτήρα των σχολείων μας, της διαπολιτισμικότητας, της κατανόησης και της αποδοχής του άλλου (ετερότητα), καθώς και της διερεύνησης και εφαρμογής τρόπων διδασκαλίας που να λαμβάνουν υπόψη τους τις ανάγκες ενός πολύ διαφορετικού μαθητικού πληθυσμού απ’ αυτόν που γνωρίζαμε ως τώρα. Μια τέτοια διδακτική διαδικασία οφείλει να κατανοεί τις γλωσσικές, πραγματολογικές, πολιτιστικές, πολιτισμικές, φυλετικές, θρησκευτικές και κοινωνικό-πολιτικές διαφοροποιήσεις, όπως αυτές αποτυπώνονται στη σχολική κοινότητα, και οι οποίες αντανακλούν, σε μικρότερη κλίματα, την πολυμορφία της κοινωνίας όπως διαμορφώνεται σήμερα στην Ελλάδα.
Ένας από τους βασικούς και άμεσα πραγματοποιήσιμους στόχους του προγράμματος ήταν ανάληψη ηγετικής δράσης από τα ίδια τα παιδιά. Οι μαθητές που συμμετείχαν καλούνταν να κατανοήσουν τι σημαίνει να αναλαμβάνει κανείς «ηγετική δράση», να προΐσταται των ομοίων του, να προτείνει δράσεις και ενέργειες μέσω της πειθούς και με απτά επιχειρήματα, να αναλαμβάνει την καθοδήγηση της ομάδας προς την υλοποίηση του στόχου, επωμιζόμενος ή επωμιζόμενη την ευθύνη για το τελικό προϊόν, τη χαρά και την επιβράβευση στην επιτυχία ή ακόμη και την κριτική ή τον ψόγο στην αποτυχία.
Για το λόγο αυτό τα παιδιά παρακολούθησαν ένα μοναδικό στο είδος του εκπαιδευτικό σεμινάριο που συνίστατο δράσεις και παιχνίδια ειδικά διαμορφωμένα. Μέσα από τις δραστηριότητες αυτές, οι μαθητές ανακάλυπταν τις ηγετικές τους ικανότητες και δεξιότητες, αντιλαμβάνονταν τις αδυναμίες τους ενώ ταυτόχρονα ενίσχυαν και τόνωναν τα ατού τους. Με τα νέα «όπλα» που πλέον διέθεταν, γυρνούσαν στο σχολείο τους και, σε συνεργασία με τους συμμαθητές τους, εντός και εκτός προγράμματος, καθόριζαν τους στόχους των κοινών τους δράσεων. Έμαθαν να λαμβάνουν υπόψη τους στοιχεία όπως το εφικτό, το θεμιτό, το ουσιαστικό και το έγκαιρο στην επιλογή, τον καθορισμό και εκτέλεση των δράσεων.
Ένα από τα μεγαλύτερα οφέλη της δράσης αυτής δεν είναι τα τελικά παραδοτέα, τα οποία θα είναι έτοιμα μέχρι τα μέσα Δεκεμβρίου 2012, αλλά η διαδικασία, και πιο συγκεκριμένα η θέληση για συμμετοχή σε μία «κοινή» δράση. Η κοινή δράση προϋποθέτει συλλογική δράση και όχι ατομική. Η συλλογικότητα είναι, κατά την άποψή μου και αυτή των διοργανωτών, μια από τις εγγενείς αδυναμίες στην Ελλάδα και οποιαδήποτε δράση στοχεύει σε αυτή είναι σημαντική και αξιέπαινη.
Η αγάπη των παιδιών για το πρόγραμμα ήταν συγκινητική, ο ενθουσιασμός τους μοναδικός, οι ιδέες τους πρωτότυπες και η ικανότητά τους να συνεργαστούν μεταξύ τους και με τους «εταίρους» τους από τα άλλα σχολεία υποδειγματική.